Met de oprukkende SARS-CoV-2-varianten zoals de delta-variant en de Omikron in de media, ontstaan er zorgen over de werkzaamheid van oppervlakte- en handdesinfectiemiddelen voor de nieuwe SARS-Cov-2-varianten. Momenteel verdringt Omikron de voorheen meest relevante mutaties uit de mediaberichten, dus in dit artikel vatten we kort enkele van de meest voorkomende vragen samen over mutaties, overdracht, Omikron en de werkzaamheid van desinfecterende middelen.
De achtergrond van deze virusmutaties
SARS-CoV-2 zijn positiefstrengige RNA-virussen die de ziekte COVID-19 bij dieren en mensen veroorzaken. De COVID-19-pandemie heeft het bewustzijn vergroot van de risico's die gepaard gaan met virale mutaties, maar dergelijke mutaties zijn eigenlijk niets ongewoons en komen regelmatig voor bij virussen (zoals bij SARS-CoV-2).
Tijdens replicatie verandert het genetisch materiaal vaak en in de meeste gevallen heeft deze verandering nauwelijks invloed op de functionaliteit van de virussen. Zelden zijn de veranderingen echter voordelig, waardoor deze varianten op hun beurt vaker voorkomen.
De WHO houdt in samenwerking met andere instanties toezicht op de zogenaamde "varianten van zorg" (VOC). Deze worden bijvoorbeeld gekenmerkt door het verbeterde vermogen om immuunbescherming te omzeilen of de overdraagbaarheid van het virus.
Volgens de WHO zijn delta (B.1.617.2), omikron (B.1.1.529), alfa (B.1.1.7), bèta (B.1.351) en gamma (P.1) mutaties momenteel zorgwekkend. Gamma (P.1)-mutaties behoren tot de SARS-CoV-2-virusvarianten die zorgwekkend zijn.
Omikron: WHO update van 26 november 2021
Overdracht van Omikron
Het is niet duidelijk of de Omikron-variant sneller overdraagbaar is dan andere varianten, maar in sommige landen verdringt hij wel de andere varianten. Dit betekent echter niet dat het meer overdraagbaar is, omdat dit ook om andere redenen kan gebeuren.
Omvang van de ziekte
Het is niet duidelijk of Omikron ernstige klachten veroorzaakt. In landen waar de variant wordt gedetecteerd, zijn er meer gevallen en ziekenhuisopnames, maar dit kan ook zijn omdat de besmettingscijfers over het algemeen stijgen en niet specifiek worden veroorzaakt door de Omicron-variant.
Bescherming tegen infecties en ernstige gevolgen
De huidige vaccins lijken te beschermen tegen ernstige ziekte en overlijden, maar de officiële analyse zal enkele weken duren. Rapporten van Pfizer en Moderna worden tegen het einde van het jaar verwacht.
Herinfectie
De eerste analyse is dat niet-gevaccineerde mensen die eerder besmet waren (en dus enige natuurlijke immuniteit hebben) meer kans lopen om door Omicron te worden geïnfecteerd dan gevaccineerde mensen, maar dit is een voorlopige beoordeling en geen officiële analyse van de gegevens, wat nog enkele weken zal duren.
Detectie
De huidige PCR-tests detecteren de ommicron-variant nog steeds met hoge nauwkeurigheid in klinische monsters. Er worden geen wijzigingen in de tests aanbevolen.
SARS-CoV-2 - Transmissie
Hoewel overdracht van het virus via de handen of oppervlakken wordt beschouwd als een secundaire overdrachtsroute in vergelijking met luchtweginfecties door druppeltjes, vindt naar schatting ~10% van de SARS-CoV-2-infecties plaats via besmette handen of oppervlakken (Ferretti, 2020).
Zijn op alcohol gebaseerde hand- en oppervlaktedesinfectiemiddelen effectief tegen opkomende SARS-CoV-2-varianten?
De professionele desinfectiemiddelen (voor handen en oppervlakken) werken voornamelijk door de lipide-omhulling te vernietigen. Lipiden of lipoïden zijn vetten en vetachtige stoffen die in de biochemie een belangrijke rol spelen. Vetachtige stoffen die onoplosbaar zijn in water maar wel oplosbaar in alcohol.
Zowel de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) als het Europees Centrum voor ziektepreventie en -bestrijding (ECDC) bevelen frequente handhygiëne en het gebruik van door de overheid goedgekeurde desinfectiemiddelen aan om het risico van overdracht van SARS-CoV-2 aan te pakken.
Ondanks de bezorgdheid dat nieuwe varianten van het SARS-CoV-2-virus gemakkelijker overdraagbaar zijn, worden momenteel goedgekeurde desinfectiemiddelen voor oppervlakken en aanbevolen handdesinfectiemiddelen op alcoholbasis aanbevolen. Check hier het volledige overzicht.
References
European Centre for Disease Prevention and Control https://www.ecdc.europa.eu/en
Ferretti L, et. al. Quantifying SARS-CoV-2 transmission suggests epidemic control with digital contact tracing. Science. 2020; 368: 619.
Robert Koch Institut.Overview of SARS-CoV-2 virus variants of concern (VOC). Retrieved 16 Dec 2021 from: https://www.rki.de/DE/Content/InfAZ/N/Neuartiges_Coronavirus/Virusvariante.html
World Health Organization. Update on Omicron. 2021. Retrieved 14 Dec 2021 from https://www.who.int/news/item/28-11-2021-update-on-omicron
Gebruik biociden/desinfectiemiddelen veilig. Lees voor gebruik altijd het etiket en de productinformatie.
Neem contact op met uw plaatselijke Diversey-vertegenwoordiger voor meer informatie over oplossingen die beschikbaar zijn in Nederland.
