Of je nu werkt binnen een gezondheidszorginstelling of in de keuken van een hotel, bedrijfscateringlocatie, restaurant of een supermarkt, in deze professionele omgeving krijg je te maken met het leveren van een goede hygiëne. Dit gaat vaak gepaard met reiniging en voor de zekerheid ook gerichte desinfectie van contactpunten of voedselcontact plaatsen. Dit om zorginfecties en kruisbesmetting te voorkomen. In de praktijk is het verschil tussen schoonmaken en desinfecteren, kiezen voor het juiste desinfectiemiddel en veilig werken niet altijd duidelijk. Desinfectietabletten worden gecombineerd met een schoonmaakmiddelen en verkeerd gebruikt om een bijvoorbeeld een "stinkende afvoer" te maskeren.
“Wie de afgelopen tijd het nieuws heeft gevolgd heeft regelmatig onderwerpen voorbij zien komen zoals: Handgels getest: 'Je hebt geen idee wat je op je handen smeert', Illegale en niet werkzame desinfectiemiddelen en Kwart handgels bij openbare gelegenheden voldoet niet, Handgels voldoen lang niet altijd aan de norm, Inspecteurs halen meer dan 190 illegale handgels uit de rekken”.
Kortom, tijd om alle do’s en don’ts aan te geven zodat jij veilig kunt werken. In dit artikel komen de volgende onderwerpen aan bod:
- Wat is het verschil tussen reiniging en desinfectie?
- Welke desinfectiemiddelen mag ik gebruiken?
- Waar moet een toegelaten desinfectiemiddel aan voldoen?
- Ctgb en BPR, wat is het verschil?
- Het belang van een toegelaten desinfectiemiddel!
- Het effect van de corona pandemie op de markt voor desinfectie
- CE-keurmerk versus biocide
- Do’s & don’ts
Wat is het verschil tussen reiniging en desinfectie?
Reiniging is het mechanisch en/of chemisch verwijderen van vuil.
- Verwijdert ziektekiemen, vuil en onzuiverheden van oppervlakken of objecten
- Werkt door reinigingsproducten en water te gebruiken om ziektekiemen fysiek van oppervlakken te verwijderen
Desinfectie is het minimaliseren van de hoeveelheid micro-organismen tot een aanvaardbaar niveau.
- Doodt 99.99% - 99.999% van de ziektekiemen op oppervlakken en objecten
- Werkt door desinfectiemiddelen te gebruiken om ziektekiemen op oppervlakken of objecten te doden
In omgevingen met een hoog risico zoals binnen een zorginstelling of voedselbereiding in een keuken kan worden gekozen voor desinfectie. Hiermee minimaliseer je de hoeveelheid micro-organismen tot een aanvaardbaar niveau. Dan is het wel van belang dat dit met het juiste product, op de juiste manier, met de juiste inwerktijd en veilig wordt uitgevoerd.
Welke desinfectiemiddelen mag ik gebruiken?
Werken met biociden, maar wat is een biocide? Biociden zijn stoffen of mengsels die: één of meer werkzame stoffen bevatten of genereren en bestemd zijn om schadelijke of ongewenste organismen variërend van bacteriën en virussen tot schimmels of ratten te vernietigen, af te weren, onschadelijk te maken of te voorkomen. Biociden worden onderverdeeld in 22 producttypen (PT), waaronder:
- PT1- Menselijke hygiëne
- PT2- Oppervlakte- desinfectie
- PT3- Veterinaire hygiëne
- PT4- Voeding- en diervoedersruimte
- PT6- Bewaarmiddelen
Waar moet een toegelaten desinfectiemiddel aan voldoen?
Desinfectiemiddelen die biociden zijn, vallen onder de Biocidenverordening (528/2012) een Europese wetgeving die een rechtstreekse werking heeft in alle EU-lidstaten, waaronder Nederland en draagt hiermee zorg voor een hoge mate van bescherming van mens, dier en milieu, en het verbeteren van het functioneren van de Europese biocidenmarkt. Ieder EU-land heeft op dit moment van schrijven een eigen instantie die biociden toelaat. Een biocide mag niet worden verkocht of gebruikt tenzij het is toegelaten in het betreffende land.
Ctgb en BPR, wat is het verschil?
In Nederland is dit het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb) dat een toelating afgeeft of het product is toegelaten voor de hele EU via een Biocidal Products Regulation (BPR) approval.
Het belang van een toegelaten desinfectiemiddel!
Om deze toelating als producent te krijgen wordt er een dossier opgesteld en ingediend en wordt het product beoordeeld op onder andere de volgende zaken:
- Veilig voor mens, dier en milieu. Het product/biocide moet voor, tijdens en na gebruik geen onacceptabele risico’s opleveren voor mens, dier en milieu.
- Effectiviteit en werkzaamheid. Het product/biocide moet doen wat er geclaimd wordt bijvoorbeeld het afdoden van bepaalde virussen & bacteriën dat ondersteunt moet worden door gestandaardiseerde en gevalideerde testen (CEN, ISO, OECD en andere). Afhankelijk van het type biocide wordt bepaald welke testen er nodig zijn.
- Voorgeschreven gebruiksaanwijzing wordt beschreven door het Ctgb bij het toelaten van een biocide. Deze gebruiksaanwijzing zorgt ervoor dat het product veilig en op de juiste manier gebruikt kan worden om de risico’s op mens, dier en milieu te minimaliseren. Dus gebruik de biocide dus enkel voor de toepassingen waarvoor het biocide gebruikt mag en gebruikt dient te worden, want als gebruiker is dit wettelijk verplicht.
Toegelaten biociden beschikken over een toelatingsnummer, waarbij de Ctgb of BPR toelating van toepassing is.
- Een Ctgb toelating is te herkennen aan: een N-nummer: 7321N (oud) of NL-1234567-0000 (nieuw)
- Een BPR toelating voor heel Europa is te herkennen aan: EU-0016940-0000. Alle bestaande biocide toelatingen worden omgezet naar dit nieuwe format.
Dit nummer dient op het etiket te staan:
Alle toegelaten producten kunnen worden terug gevonden op www.ctgb.nl/toelatingen.
Het effect van de corona pandemie op de markt voor desinfectie
Tijdens het begin van de corona pandemie waren er niet alleen tekorten in mondmaskers, handschoenen, maar zeker ook desinfectiemiddelen, doordat er onverwacht meer vraag dan aanbod was. Er ontstonden lokale initiatieven van o.a. bekende bierbrouwerijen voor het leveren van (desinfecterende) handgels.
De eerste tijdelijke vrijstelling voor handdesinfectiemiddelen voor professioneel gebruik kwam op 19 maart 2020, waarna de volgende dag op 20 maart 2020 de tweede volgde, gevolgd door de derde op 24 maart 2020 en zo kwamen er regelmatig nieuwe updates omtrent de vrijstellingen dit om het aanbod van desinfectiemiddelen in korte tijd te kunnen vergroten. Het gevaar hiervan is dat er tot op de dag van vandaag een groter aantal niet-conforme (hand) desinfectiemiddelen in omloop zijn. Van deze desinfectiemiddelen kan niet worden gegarandeerd dat ze beschermen en veilig in gebruik zijn. Nationale handhavingsinstanties ondernemen maatregelen om burgers te beschermen tegen de risico's van illegale en niet-werkzame producten, want de markt voor desinfectiemiddelen is inmiddels weer hersteld.
Alleen toegelaten desinfectiemiddelen per 1 maart 2022
Deze tijdelijke vrijstellingen zijn per 28 februari 2022 niet meer geldig en mogen er sinds 1 maart 2022 alleen toegelaten desinfectiemiddelen worden ingezet. Desinfectiemiddelen zonder toelating mogen niet meer gebruikt of verkocht worden!
Controleer of het desinfectiemiddel wat binnen jouw organisatie in omloop is is toegelaten.
- Check het toelatingsnummer
- Zit er geen toelatingsnummer op gebruik het product dan niet meer
- Volg de aanwijzing op de toelating of etiket op
- Ook handdesinfectie zuilen bij een entree vallen onder deze wetgeving
CE-keurmerk versus biocide
Een biocide, afhankelijk van welke toelating, mag in het geval van PT2 enkel gebruikt worden voor de desinfectie van oppervlakken. Het CE-keurmerk is een wettelijk merkteken en is een claim van de fabrikant dat het product voldoet aan de essentiële eisen van alle relevante Europese richtlijnen.
Een CE goedgekeurd product mag niet gebruikt worden voor desinfectie van oppervlakken en enkel voor medische hulpmiddelen.
Op een CE keurmerk zijn er diverse richtlijnen van toepassing, waaronder medische hulpmiddelen. Medical Device Directive/ Medical Device Regulation (MDD/MDR) is leidend hiervoor CE (medische hulpmiddelen) en biocide (oppervlakken) hebben dus een eigen regelgeving en worden op een verschillende manier beoordeeld, voor verschillende toepassingen.
Classificatie medische hulpmiddelen
- invasief medisch hulpmiddel: een medisch hulpmiddel dat gedeeltelijk of volledig in het lichaam binnendringt, ofwel door een lichaamsopening ofwel door het lichaamsoppervlak heen;
- niet invasief-medisch hulpmiddel: Gaat niet in het lichaam. Elk instrument, toestel of apparaat aangewend voor - diagnose, preventie, bewaking, behandeling of verlichting van een ziekte. Voorbeelden niet-invasieve medische hulpmiddelen (klasse 2a) zijn: Rolstoel, ziekenhuisbed, monitors, tandartsstoel, dialysesystemen.
Hierbij de richtlijn voor gebruik van cliëntgebonden en niet-cliëntgebonden:
Do’s & don’ts
Met de onderstaande do’s ben je er zeker van dat je veilig kan desinfecteren;
Do’s
- Reinig eerst voor het desinfecteren of gebruik een gecombineerd product voor reiniging en desinfectie in één stap
- Gebruik enkel middelen die zijn toegelaten als desinfectiemiddel en voorkom hiermee onveilige situaties!
- Lees voor gebruik de voorgeschreven gebruiksaanwijzing
- Controleer of het te gebruiken desinfectiemiddel bedoeld is waarvoor jij het wilt gebruiken
- Bekijk voor gebruik het etiket op toepassing en gevarensymbolen en gebruik waar nodig persoonlijke beschermingsmiddelen
- Pas de juiste inwerktijd toe!
- Let ook op de voorgeschreven advies dosering
- Bewaar desinfectiemiddelen buiten het bereik van kinderen of dementerende ouderen
- Bewaar de producten in originele verpakking op een droge en koele plaats
- Check voor gebruik de uiterste houdbaarheidsdatum
- Controleer de manier van afvoeren van het desinfectiemiddel op het etiket vaak is dit inhoud/verpakking afvoeren naar inzamelpunt voor gevaarlijk of bijzonder afval
Don’ts
- Gebruik geen middelen voor desinfectie die niet zijn toegelaten zijn als desinfectiemiddel
- Gebruik nooit een andere verpakking voor een desinfectiemiddel, bij ongelukken kan dan niet worden achterhaald welk product er is gebruikt en hoe er gehandeld moet worden
- Gebruik geen desinfecterende producten met een CE-keurmerk voor oppervlakken, deze zijn enkel toegestaan voor medische hulpmiddelen
- Verwijder geen etiketten van de producten en laat producten niet open staan
- Meng desinfectiemiddelen nooit met elkaar of met andere reinigingsmiddelen, tenzij deze zoals de Suma Total D2.4 en Suma Tab D4 over een toelating beschikken
- Werk niet met desinfectiemiddelen die de houdbaarheidsdatum gepasseerd zijn
- Daar waar desinfectie wordt toegepast, horen geen dieren en levensmiddelen aanwezig te zijn
- Giet desinfectiemiddelen niet zomaar door de afvoer, op de grond of in het oppervlaktewater. Dit kan grote schade veroorzaken aan het milieu
Mocht je na het lezen van dit artikel vragen hebben over desinfectiemiddelen van Diversey raadpleeg dan uw contactpersoon of neem contact op met onze customer service.